Tamponlar, gözümüz gibi baktığımız araçlarımızın çizilmelere karşı en çok risk altında bulunan bölgelerinden biridir. Dönüş manevrası yaparken, park ederken, araba yanaştırırken karşılaşılan çarpma, sürtme gibi istenmeyen nedenlerden dolayı sıkça tampon çizikleri oluşur.
Çoğu zaman bu can sıkıcı çizikler küçük olduğu için sanayide boyacıya, kaportacıya veya pasta cila uygulama merkezine gitmeye de üşenirsiniz. Birkaç tampon çiziğini ve küçük tampon izlerini temizlemek için istenen fahiş ücretleri de duyunca iyice canınız sıkılır ve bu çiziklerle uzun süre yaşamaya karar verirsiniz.
Peki yok mudur bu tampon çiziklerini gidermenin hızlı ve ekonomik bir yolu?
Araç Tamponlarının Metalden Plastiğe Yolculuğu
1900’lü yıllardan beri belki de otomotiv sektörünün en çok sorulan sorusu bu olabilir.
Araçların tamponlarında, diğer araçlarla veya duvar, ağaç gibi sabit objelerle sürtme sonucu boya geçmesi izleri ve çizikler oluşur. Yıkama esnasında kullanılan fırça gibi sert ekipmanlar da kaportada olduğu tamponlarda kılcal çiziklerin oluşmasına neden olur.
2000’li yıllara kadar araç tamponları demir, krom, çelik gibi ağır metaller kullanılarak üretilmekteydi. Bu yüzden tampon yüzeyindeki vuruntu ve çizikler ancak tavlama veya boyama yöntemleri kullanılarak tamir edilebiliyordu.
Metal tampon türleri gerek ağır oldukları için, gerekse değişimleri daha zor olduğu için otomotiv devleri tamponları daha hafif, daha esnek ve daha uzun ömürlü bir yedek parça olarak üretmeye karar verdiler. Böylece küçük darbelerde çökme, kırılma ve kötü hava şartlarından dolayı paslanma sorunlarının önüne geçilecekti.
Otomotiv teknolojisinin gelişmesiyle, günümüzde artık tüm tamponlar mika, PVC, kompozit, galva sac bazlı olup, halk dilindeki genel adı plastik tamponlardır. Yeni teknoloji ile tampon çizikleri daha kolay giderilebilir hale gelmiş oldu.
Bazı araçların sadece tamponları değil, çamurluk, koruma, rüzgarlık gibi bazı parçaları da benzer teknoloji ile üretilmektedir. Aynı teknolojiyle üretilen bu parçalardaki çiziklere tampon çiziklerine müdahale yöntemleriyle aynı teknikler kullanılarak uygulama yapılabilir.

Tampona Pasta Cila Yapılır Mı?
Yapılabilir. Ancak tamponların astar, boya, vernik yapısı sac kaportadan farklı olduğu için kaportaya pasta cila yapar gibi yapılmaz. Özellikle derin çizikler için polisaj makinesi kullanılarak, agresif kalın pasta ile uygulama yapılırken, boya yanması, boya yırtılması veya boya kabarması gibi istenmeyen sonuçlarla karşılaşmamak için dikkatli olunmalıdır.
Günümüzde kullanılan araçların çoğunun tamponları mamül olarak mika, plastik, kompozit, galva sac gibi malzemelerden üretilmektedir. Piyasadaki tamponların çoğu astarsız olarak boyanmaktadır. Bu yüzden özellikle tampon köşeleri, oval kısımları ve girinti çıkıntılı bölgelerinde daha hassas uygulama yapılmalıdır.
Talimatlara uygun şekilde yapılmayan uygulamalar sonucunda tüm tamponun tekrar boyanması gerekebilir.
Tampon çiziklerini giderirken, polisaj makinesi kullanılması bu hassas yüzeyde boya yanmasıyla sonuçlanma riskini artırdığı için ya makineyi düşük devirlerde kullanarak veya el ile tampon çizik giderme yöntemi tercih edilmelidir.
Fabrika Satış Mağazalarımız
Netfer Kimya üretimi Netfer pasta cila setlerini Netfershop veya “Netfer” isimli pazaryeri mağazalarımız üzerinden sipariş verebilirsiniz.










“Netfer” isimli mağazalardan vereceğiniz siparişler, orijinal ürün garantisiyle, kullanım kılavuzu ve süpriz hediyeleriyle birlikte, fabrikadan gönderilecektir.
Tampon Çizikleri Nasıl Giderilir?
Araç tamponları, tıpkı pantolon veya etek altına giydiğimiz ayakkabılarımız gibidir. Bütünlük sağlaması bakımından estetik açıdan olmazsa olmaz tamamlayıcı parçalardır. Haliyle, estetik açıdan bu kadar önemli görevi olan parçaların temiz ve bakımlı olması çok önemlidir.
Tampon parçalarına astarlı boya atılmış bile olsa, tampon çiziklerini giderme işlemi esnasında yüzey ısı kontrolü yapılmazsa, yüzeyin bozulma riski oldukça yüksektir. Özellikle oval olan köşe kısımlarda polisaj işlemi çok daha dikkatli yapılmalıdır.
Düz kaporta parçalarına göre, sis kapağı, kromaj aksesuarlar, baskılı veya monteli logolardan kaynaklı çok daha fazla girinti çıkıntılar barındıran tamponlarda yapılacak çizik giderme işlemi hassas işçilik gerektirmektedir. Üstelik tamponlar araçların en göz önünde olan parçalarından biridir.
Tampon çiziklerinden kurtulmak için kullanılan en klasik yöntem çizik giderici, bakım ve onarım pastalarını doğru ekipman tekniklerle uygulamaktır.
Araç yüzeyindeki çizikler için araç sahipleri genellikle car care sistemleri uygulama merkezlerine gidip, pasta cila uygulaması yaptırırlar. Bazı kullanıcılar ise gözünü karartıp parçalı, lokal çizik giderme uygulamalarını kendileri yaparlar.
Pasta cila fiyatlarını yüksek bulan çoğu kullanıcı kendi imkanlarıyla, tampon çiziklerinden kurtulma yolunu aramaktadır.
Polisaj makinesi ile tampona pasta uygulaması yapmanın yüksek risk içermesinden dolayı amatör kullanıcılara elle uygulamayı öneriyoruz. Tahmin edeceğiniz gibi, tampona elle pasta yapmak için kullanılacak çizik giderici de el ile uygulamaya uygun olmalıdır. Netfer pasta ve cila ürünleri el ile kullanıma uygundur. 100 ml şişelerden oluşan Netfer mini pasta cila setini inceleyebilirsiniz.
Tampon çizikleri temizlendikten sonra son katta Netfer Paroto 3 in 1 kullanarak yüzeydeki hare izlerini yok edebilir, derin parlaklık ve boya koruma sağlayabilirsiniz.

Tampon Sürtme Çiziği Nasıl Giderilir?
Tamponlar araçların en korumasız ve en çok risk altındaki parçalarının başında gelir. Her ne kadar park sensörleri bulunsa da, park ederken, manevra yaparken tamponlar sürekli duvar, kolon, diğer araçlar gibi objelere sürtme çok sık rastlanan bir durumdur.
Tamponlar, kompozit, polyester ve plastik bazlı esnek malzeme bazıyla üretildiği için şiddetli çarpmalarda bile esnek yapısı sayesinde kolay kolay kırılmaz. Ancak tampon boyaları, kaporta parçalarındaki gibi vernik kaplamalı olmadığı için hasarlara karşı daha hassastır.
Tampon sürtme izi, tampon boyasını alıp plastik zemine inmişse bu hasarın pasta cila ile giderilmesi pek mümkün değildir. Ancak hafif sürtmeler sonucunda diğer arabanın veya duvarın boyasının tampona geçmesi ve tamponda hafif çizikler oluşturması gibi durumlarda Netfer pastaları gibi silikon içermeyen aşındırıcı bileşiğe sahip kaliteli pastalar ile tampon çizikleri giderilebilir.
Plastik Tampon Çizikleri Pasta İle Giderilebilir Mi?
Düz plastik tampon çizikleri pasta ile giderilemez.
Genellikle tamponlar plastiktir. Ancak çoğu tamponun üzeri aracın rengine uyumlu olacak şekilde boyalıdır.
Boyalı tampondaki çizikleri gidermek için pasta uygulaması işe yarayacaktır. Ancak boyasız, siyah, düz plastik tamponlardaki çizikleri gidermek için pasta ile uygulama yapmak doğru bir tercih olmayacaktır.
Düz plastik tamponlardaki beyaz sürtme izleri, plastik parlatıcı kimyasallarla temizlenebilir. Plastik doldurucu özel kalemlerle boyanarak bu hasarların kötü görüntüsü en aza indirgenebilir.
Tamponlar genellikle araç kaportasının girinti / çıkıntıları en yoğun olduğu parçalardandır. Pasta işlemi esnasında oval ve girintili / çıkıntılı kısımlarda bastırma şiddetini azaltmak gerekir. Çünkü bu bölgelerde aşınma daha yoğun olur. Halk dilinde boya yanması olarak geçen bu fazla aşınma durumu, pasta veya cila ile düzeltilemeyecek sonuçlara sebep olabilir.
Boyalı tampon çiziklerindeki hasar eğer boyayı geçip siyah plastik zemin görünecek kadar derine inmişse, yine benzer şekilde pasta ile bu tür ağır hasarları da pasta ile gidermek maalesef mümkün değildir.
Tampon boyasını geçip, plastik zemine kadar inmiş ağır hasarlar için profesyonel destek almak şarttır.

Tampon Çizikleri El İle Giderilebilir Mi?
Doğru çizik giderici pasta ürünlerini kullanarak ve birkaç basit doğru yöntemle tampon çizikleri el ile yok edilebilir.
Öncelikle tampon üzerindeki çiziklerin derinliği el ve tırnak yöntemi ile kontrol edilmelidir. Bu şekilde tampon üzerindeki çiziklerin boya altına inip inmediğinin tespiti yapılmış olur. Eğer ki çizik kanalında astar veya siyah mika görünüyorsa bu durumda pasta işlemi tampon çiziklerini komple yok edemez, ancak bazı durumlarda kötü görünümde iyileşme sağlayabilir. Tampon rötuş boya kalemi gibi çözümler alternatif olarak değerlendirilebilir.
Tampon boyası altındaki siyah zemin görünüyorsa tamponun formu bozulmuş demektir. Bu durumda yapılabilecek en basit yöntem sırasıyla; çelik macunu, zımparalama, lokal boyama, vernikleme, tekrar zımparalama ve pasta cila işlemlerini uygulamaktır. Tahmin edebileceğiniz gibi bu işlemler amatör son kullanıcı tarafından yapılamaz. Profesyonel destek alınması icap eder.
Boya altına inmemiş olan tampon çizikleri için, çok baskı uygulamadan su kullanarak, sırasıyla 1200-1500-2000-2500-3000 kum zımpara yaparak çizik alanın derinliği zayıflatılmalıdır.
Tampon yüzeyini su ile temizleyip kuruladıktan sonra pamuk kullanarak Netfer Heroto-KA ağır çizik giderici kalın pasta yüzeye daireler çizerek yayılmalıdır. Çiziklere dik açıyla olacak şekilde yatay ve dikey düzlemde git gel hareketleriyle tampon yüzeyindeki zımpara izleri alınabilir. Kalın pasta uygulaması ile derin çiziklerden eser kalmamış olacaktır. Şimdi sıra geldi orta seviyeli ve kılcal çiziklere…
Tampon üzerindeki derin çiziklerden kurtulduktan sonra, duruma göre orta seviyeli ve kılcal çizikler için yukarıda tarif ettiğimiz şekilde sırasıyla Netfer Heroto orta pasta ve Netfer Heroto-75 kılcal çizik giderici ince pastayı kullanabilirsiniz.
Farkli derinlikteki tampon çiziklerini, yukarıda anlattığımız teknikleri ve Netfer 100 ml pasta cila seti kullanarak, el ile kendiniz de yok edebilirsiniz. 100 ml’lik şişeler tampondaki izleri ve çizikleri temizlemek için rahat rahat yeterli olacaktır.
Bir kullanıcımızın paylaştığı el ile tampon sürtme izi temizleme videosunu paylaşıyoruz:
Polisaj Makinesiyle Tampon Çizikleri Nasıl Temizlenir?
Polisaj makinesi ile uygulama yapmak, izlerken basit gibi görünse de, büyük ustalık ve tecrübe ister. Özellikle tampon gibi verniksiz, hassas ve girintili, oval kısımları yoğun olan parçalarda polisaj makinesini yüzeye zarar vermeden kullanmak çok daha zordur.
Daha önce yayımladığımız “Pasta Cila Nasıl Yapılır” başlıklı yazıda, araç kaporta yüzeylerine yapılacak çizik giderme tekniklerini detaylı olarak anlatmıştık. Tampon yüzeyler, sac kaporta yüzeylere göre daha esnek olup, boya vernik yapısı da daha farklıdır.
Elle yapılan pasta cila uygulamalarına göre, rotary veya orbital makinelerle çok daha performanslı ve hızlı sonuç almak mümkündür. Ancak tabii ki oyunu kurallarına göre oynamak şartıyla…
Tampon gibi esnek malzeme yüzeylerinde ısınma aracın kaporta parçalarına göre daha çabuk oluşur. Ayrıca çoğu araç tamponlarında boya altı astar tabakası bulunmadığı için düşük ısılarda bile boya yanması daha kolay oluşabilir. Bu yüzden çok daha dikkatli olmakta ve makineyi düşük devirde kullanmakta fayda vardır.
Tampon çiziklerinin bulunduğu yüzeye pasta, keçe kullanılarak düşük devirlerde yayılmalıdır. Isınma oluşmaması için aynı noktada fazla duraklama yapmadan, makine yüzey üzerinde çok bastırmadan gezdirilmelidir. Bu işlem esnasında yüzey ısısı sık sık kontrol edilmeli, yüzeyin yüksek ısıya maruz kalmasına izin verilmemelidir.

Pasta Cilayı Kendimiz Yapabilir Miyiz?
Neden olmasın, tabii ki yapılabilir. Ancak kritik püf noktalarına dikkat edilmesi gerekmektedir. Netfer pastaları gibi silikon içermeyen, aşındırıcı, kaliteli pastalar kullanılırken uygulama tekniklerinin iyi öğrenilip, kullanma talimatlarına uygun hareket edilmelidir.
Çizik giderme işlemini ister polisaj makinesiyle, ister el ile yapın, işlem öncesinde yüzeyi inceleyin ve çiziklerin derinliğini iyi tespit edin. Kullanılacak pastanın kalınlığını çiziklerin derinliğine göre seçmelisiniz. Bu aşamada pasta seçimi yanlış yapılırsa çiziklerin giderilmesi mümkün olmayabilir. Unutmayın, kılcal çizikler kalın pasta ile alınamaz.
Tampon çiziklerine özel yazı yazmamızın sebebi ise, tamponların sac kaporta yüzeylerinden farklı olması ve pasta cila uygulamasının da farklı teknikler gerektirmesidir.
Netfer’in son kullanıcıları için özel olarak hazırladığı 100 ml pasta cila setleri ile amatör uygulama yapılabilir. Polisaj makinesi kullanma imkanınız yoksa “Elle Pasta Cila Nasıl Yapılır” başlıklı yazımızı okuyarak makinesiz pasta cila yapma konusunda bilgi sahibi olabilirsiniz.
Tamponlar Nasıl Korunur?
Boyalı yüzeylerin en büyük düşmanı olan fırça, kötü yol şartları, kuş pisliği, güneş ışınları gibi zararlı dış etkenlere karşı koruma sağlamak için alternatif yöntemler bulunmaktadır.
Otomotiv üreticileri, tamponları darbelere karşı esnek olarak tasarlamaktadırlar. Buna ek olarak estetik görüntüyü bozmadan köşe barları gibi ekstra tampon koruyucu önlemler geliştirmektedirler.
Son kullanıcılar olarak araç sahiplerinin de tamponları koruma altına alabilmek adına yapabilecekleri bulunmaktadır.
Bu önlemlerin başında aracın dış yıkamasında kostikli kimyasallardan ve fırça gibi sert cisimlerden uzak durmak gelir.
Bir diğer yöntem ise poliüretan şeffaf kaplama, PVC tipi folyo kaplama sistemleri ve PPF tipi şeffaf kaplama filmleri gibi yüzeyle dış ortam etkenlerinden koruma sağlayan ara katman oluşturarak tampon yüzeyini çizik oluşumundan korumaktır.
Şeffaf kaplama sistemlerinin en büyük dezavantajı, tampon sürtmelerinde yırtılmaların olması ve zamanla kaplama üzerinde oluşan çiziklerden dolayı yüzeyin matlaşmasıdır. Şeffaf kaplama sistemlerinden sadece PPF tipi kaplamaların üzerine pasta cila işlemi yapılabildiği için PPF daha çok tercih edilen bir malzemedir.
Kaplama sistemlerinin ömürleri genelde yaklaşık 2 yıldır. Üretici firmalar kullanım süresi ile ilgili aksini söylemiyorsa yaklaşık 2 yıl sonra kaplamayı yenilemek gerekecektir. Aracın kullanıldığı iklim ve yol şartları da bu süreye etki eder. Daha kötü şartlarda kullanılan araç kaplamaları çok daha hızlı aşınır, yıpranır ve matlaşır.
Son yıllarda tampon koruma yöntemleri arasında yerini alan seramik bazlı koruyucu sıvı ve jellerde aşınmaya ve çizilmelere karşı direnç sağlamaktadır. Tamponlar yapısı gereği esnek olduğu için kullanılan seramiğin içeriği de önem kazanmaktadır.
Cam molekül alaşımlı nano seramik ürünler hem vibrasyon yoğunluğu hem de esneme payı sebebiyle yüzeyde istenen kavrama oluşturmakta zorluklarla karşılaşmaktadır.
Polimer ve kauçuk bazlı seramik ürünleri, cam moleküllü seramiklere nazaran tampon yüzeyinde daha iyi bir kaplama yaptığı bilinmektedir. Tampon sürtmelerine ve çizik oluşumlarına karşı zemini koruyarak darbeleri seramik katman karşılayarak, çizikler seramik kaplama üzerinde oluşmaktadır. Böylece tampon yüzeyinde çizik oluşmasının önüne geçilmektedir.
Tüm bu yöntemlerinin birbirleri arasında; uygulama zorluğu, uygulama maliyeti, kullanım ömrü gibi metrikleri farklılık göstermekte olup, kullanıcının ihtiyacına ve talebine göre seçilmesi en doğru karar olacaktır.

Yukarıda anlattığımız tampon koruma yöntemlerinden folyo kaplama veya seramik bazlı ürünler kullanılsa bile, tamponların yapısı esnek olduğu için, darbe ve çizilmelere karşı sürekli risk altında olduğu için belirli periyotlarda, polisaj makinesi veya el ile tampon çizikleri giderme uygulaması kapsamında pasta cila işlemi yapılmalıdır.
Otomotiv sekötründeki teknolojik gelişmelerin araç tamponlarının gelişimine nasıl yansıdığını, tamponları koruma altına almak için kullanılan yöntemleri ve tampon çiziklerini pasta cila ile nasıl giderebileceğinizle ilgili en pratik teknikleri sizlere aktardık.
Sizlerden gelen istekler ve soruların yoğunluğuna göre, araçların pasta cila bakım onarımları ile ilgili öğretici yazılar serimize farklı başlıklar altında devam edeceğiz.
Türkiye’nin pasta cila markası Netfer olarak, üretmekle kalmıyor, kullanıcılarımızı oto bakım konularında bilgilendiriyor ve bu konularda destek de veriyoruz.
Aracınız bakımlı, yolunuz açık olsun…